In Nederland is iedereen van 14 jaar en ouder verplicht altijd een geldig legitimatiebewijs bij zich te hebben.
Als je bijvoorbeeld bij een verkeersovertreding aangehouden wordt, moet je kunnen aantonen wie je bent. Ook als je op reis gaat, moet je kunnen aantonen wie je bent en waar je vandaan komt. Identiteitskaarten en paspoorten worden daarom ook wel ‘reisdocumenten’ genoemd.
Een identiteitskaart is een klein, handig kaartje dat in de meeste Europese landen wordt aanvaard als geldig identiteitsbewijs. Kinderen mogen een eigen identiteitskaart hebben. Als je kind 12 jaar of ouder is, mag je kind zelfstandig een identiteitskaart aanvragen. Als je kind nog geen 12 jaar is, moet je als ouder schriftelijk toestemming geven. Kinderen zijn in ieder geval vanaf hun veertiende verplicht om zich te kunnen legitimeren met een identiteitskaart of paspoort. Kinderen tot 18 jaar hebben voor het aanvragen van een paspoort schriftelijk toestemming nodig van beide ouders. Jongeren boven de 18 mogen zelf een paspoort aanvragen.
Sinds 26 juni 2012 moeten alle kinderen over een eigen reisdocument beschikken. Bijschrijving in het paspoort van een ouder is niet meer geldig.
Een rijbewijs is in principe alleen maar een document waaruit blijkt dat je bevoegd bent tot het besturen van een motorvoertuig (meestal een auto). Een rijbewijs is dus geen reisdocument. Wel is het in Nederland mogelijk om je te legitimeren met een rijbewijs wanneer daarnaar gevraagd wordt. Bedenk daarbij wel dat jongeren die hun rijbewijs hebben gehaald, zich met een identiteitskaart of een paspoort moeten kunnen legitimeren bij de gemeente om het rijbewijs af te kunnen halen.
Identiteitsbewijzen kun je aanvragen bij de gemeente waar je woont. Het is verstandig om van tevoren informatie te verzamelen over wat je mee moet nemen, zoals pasfoto’s en (oude) identiteitsbewijzen.
Er zijn kosten verbonden aan het aanvragen van identiteitsbewijzen. Deze kosten verschillen per gemeente, maar er zijn wel maximumtarieven. Kijk daarom voor meer informatie op de website van je eigen gemeente en op Rijksoverheid.nl.
Sinds september 2009 worden er vingerafdrukken genomen bij het aanvragen van reisdocumenten. Dit is bedoeld om fraude en misbruik van reisdocumenten nog moeilijker te maken. Bij de gemeente worden twee vingerafdrukken gemaakt door een elektronische vingeraflezer. Dit is verplicht voor iedereen van 12 jaar en ouder.
Ook al moet je betalen voor een paspoort of een identiteitsbewijs, ze blijven bezit van de Nederlandse Staat. Dit betekent dat je ze weer moet inleveren wanneer ze verlopen zijn.
Ben je het identiteitsbewijs of paspoort van je kind kwijt geraakt? Dan moet je een verklaring van vermissing afleggen bij je gemeente. Dit is nodig om misbruik van het oude reisdocument tegen te gaan en om een nieuw identiteitsbewijs aan te kunnen vragen
Stichting Opvoeden.nl zorgt er met ouders en deskundigen uit de wetenschap en praktijk voor dat deze informatie betrouwbaar en actueel blijft.