Het gedrag van jongeren in de puberteit wordt sterk beïnvloed door hun hormonen. Daarnaast gebeurt er van alles in de hersenen en zijn ze bezig een eigen identiteit te vormen. Ze weten nog niet precies wie ze zijn en hoe ze met allerlei gebeurtenissen moeten omgaan. Daardoor worden ze af en toe heel boos en soms zelfs agressief. Er bestaat wel een verschil tussen de puberteit en agressief gedrag.
Beantwoord agressief gedrag niet met agressie. Dus als je kind slaat, sla dan niet terug. Kinderen slaan is in Nederland bij wet verboden. Stemverheffing of schreeuwen helpt ook niet. Vaak werkt het beter om kinderen even weg te sturen, bijvoorbeeld naar hun eigen kamer. Je kunt dan in ieder geval allebei even tot rust komen.
Wanneer je allebei afgekoeld bent, is het belangrijk dat je met je kind over het gedrag praat.
Activiteiten waarin jongeren zich lichamelijk kunnen afreageren, zoals sport, werken vaak goed om agressief gedrag te verminderen. Goede voorbeelden zijn atletiek, hardlopen, voetballen, volleyballen, zwemmen, judo of tennissen.
Soms helpt het om je kind een cursus sociale vaardigheden te laten volgen. Daar leren jongeren hoe ze op een positieve manier met anderen om kunnen gaan en wat ze kunnen doen in lastige situaties zoals ruzies. Daarnaast zijn er ‘agressieregulatietrainingen’ (ART) die jongeren manieren aanleren om hun boosheid anders te uiten en zichzelf te beheersen. Daarbij leren ze zich bewust te worden van hun eigen gevoelens en gedrag. Meer informatie kun je opvragen bij de jeugdgezondheidszorg in jouw wijk.
Ook het gezin kan meehelpen om het probleemgedrag bij pubers te verminderen. Dit kan door gezinstherapie of multisysteemtherapie. Bij gezinstherapie gaat het vooral om aanpassingen in het opvoedgedrag van ouders. Bij multisysteemtherapie helpen ook andere systemen zoals familie, vrienden en school mee aan verbetering. Meer informatie kun je vragen bij de jeugdgezondheidszorg in jouw wijk.
Als dwars, negatief, agressief en vijandig gedrag langer dan vier maanden aanhoudt, kan er sprake zijn van een psychisch probleem: ODD (Oppositional Defiant Disorder). Een nog heftiger probleem is CD (Conduct Disorder), waarbij kinderen meestal ook antisociaal en misdadig gedrag vertonen. Deze gedragsstoornissen gaan vaak gepaard met andere problemen, zoals verslaving (bijvoorbeeld alcoholverslaving), ADHD en stemmingsstoornissen.
Meer informatie over ODD en CD vind je op de website Balans.nl. Dit is de oudervereniging voor ouders van een kind met leer- en gedragsproblemen.
Als het te ver gaat of als je het niet meer aankunt, is het belangrijk dat je op tijd kinder- en jeugdpsychiatrische hulp zoekt. Je kunt daarvoor eerst contact opnemen met de huisarts of met de jeugdgezondheidszorg bij jou in de buurt.
Stichting Opvoeden.nl zorgt er met ouders en deskundigen uit de wetenschap en praktijk voor dat deze informatie betrouwbaar en actueel blijft.